Przymierze

Pan Bóg wiele razy zawierał przymierza z człowiekiem. W różnych okresach dziejów 

ludzkich te przymierza były co prawda inne (inny czas, okoliczności), ale nawiązywały do 

jednej (głównej) myśli. Poprzez pojęcie ‘przymierza’ należy rozumieć oficjalne porozumienie 

lub jakąś umowę między dwoma stronami. W kontekście kart Pisma Świętego, te dwie strony 

to zazwyczaj relacja na linii Bóg – człowiek, ale nie jest to regułą. Bardzo ważny jest fakt, 

że istotą przymierza są pewne zobowiązania. Przykładem takich „umów” są np. Dawid i 

Jonatan: „Zawarli tedy Jonatan z Dawidem związek przyjaźni, ponieważ umiłował go jak 

siebie samego” – 1 Sam. 18:3; Jakub i Laban: „Chodź więc teraz, a zawrzyjmy przymierze, 

ja i ty, i niech ono świadczy o zgodzie między nami” – 1 Moj. 31:44; Abraham i Abimelech: 

„Wtedy Abraham wziął owce i woły i dał Abimelechowi, i obaj zawarli przymierze” – 1 Moj. 

21:27. To tylko niektóre z wielu przykładów, gdzie obie strony uzgadniają między sobą jakieś 

warunki. Pierwszym – takim bezpośrednim – przymierzem zawartym między Bogiem a 

człowiekiem było przymierze zawarte z Noem.

Spośród całego ówczesnego świata tylko Noe i jego rodzina znaleźli łaskę u Boga, toteż tylko 

ich Bóg uratował. „Ale z tobą ustanowię przymierze moje i wejdziesz do arki ty i synowie 

twoi, i żona twoja, i żony synów twoich z tobą” – 1 Moj. 6:18. Noe dostał polecenia, aby 

zbudować arkę, umieścić w niej swoją rodzinę i zwierzęta. Należy zauważyć, że ta konkretna 

sytuacja nie jest przymierzem, ale poleceniem Bożym danym człowiekowi. Zawarcie 

przymierza mamy opisane kilkadziesiąt wersetów dalej: „Oto Ja, Ja ustanawiam przymierze 

moje z wami i z potomstwem waszym po was, I z wszelkimi istotami żyjącymi, które są z wami, 

z ptactwem, z bydłem i z wszystkimi dzikimi zwierzętami, które są z wami, z tymi wszystkimi, 

które wyszły z arki wraz z wszystkimi zwierzętami ziemi. I ustanawiam przymierze moje z 

wami, że już nigdy nie zostanie wytępione żadne ciało wodami potopu i że już nigdy nie będzie 

potopu, który by zniszczył ziemię” – 1 Moj. 9:9-11. Widzimy, że to przymierze nie dotyczyło 

tylko Noego, ale także i jego potomków (oraz zwierząt). Przymierze to obowiązuje i dziś, 

i warto czasami spojrzeć w niebo i dostrzec ten łuk na niebie, aby w codziennym naszym 

zabieganym życiu, znaleźć kilka minut i skierować nasze myśli do Boga. Wspomnieć na Jego 

Słowo i na Jego obietnice. Nie tylko tą daną Noemu, ale na te wszystkie, które są wspaniałym 

(fizycznym) zobrazowaniem wielkiej miłości Bożej względem nas.

Kolejnym istotnym z naszego punktu widzenia przymierzem było przymierze zawarte z 

Abrahamem: „W dniu tym zawarł Pan przymierze z Abramem, mówiąc: Potomstwu twemu 

daję tę ziemię, od rzeki egipskiej aż do wielkiej rzeki Eufrat” – 1 Moj. 15:18. Te przymierze 

było przenoszone (potwierdzane indywidualnie) na Izaaka a później na Jakuba. Dopiero 

jakiś czas później pojawia się pojęcie obrzezki, jako znaku owego przymierza: „A to jest 

przymierze moje, przymierze między mną a wami i potomstwem twoim po tobie, którego 

macie dochować: obrzezany zostanie u was każdy mężczyzna” – 1 Moj. 17:10. 

Wiemy doskonale, że cały naród Izraelski był pod przymierzem, ale przymierze to, nie 

wynikało bezpośrednio od przymierza zawartego z Abrahamem, ale od ich indywidualnego 

przymierza zawartego na Horebie: „Mojżesz zwołał wszystkich Izraelitów i rzekł do 

nich: Słuchaj, Izraelu, ustaw i praw, które wam dziś ogłaszam, abyście się ich nauczyli i 

przestrzegali ich wykonywania. Pan, nasz Bóg, zawarł z nami przymierze na Horebie. Nie 

z ojcami naszymi zawarł Pan to przymierze, lecz z nami, z nami, którzyśmy tu wszyscy dziś 

przy życiu” – 5 Moj. 5:1-3. Cały Zakon liczył 613 różnego rodzaju przykazań, nakazów 

i przepisów. Dotyczyły one tylko i wyłącznie Izraela. Część tych przepisów wynikała 

bezpośrednio z nakazów Boga (np. obrzędy), ale znaleźć możemy też takie, które znalazły się 

w Zakonie z pewnym podłożem historycznym i takim właśnie zapisem jest Święto Paschy.

Pascha, była bardzo ważnym świętem dla Izraelitów. I dziś dla „duchowego Izraela” jest to 

zapis bardzo istotny, ale nie w kontekście wyjścia z Egiptu, lecz ze względu na osobę Pana 

Jezusa. Kontekst historyczny święta Paschy jest szeroki i znaczący. Przede wszystkim od tego 

czasu (tj. od Mojżesza) Bóg zaczyna spełniać obietnice dane Abrahamowi. Izrael zrzuca z 

siebie „jarzmo niewoli” i udaje się do obiecanego dziedzictwa. Z zapisu Biblijnego wynika, 

że święto Paschy było ściślej związane z ostatnią plagą: „Potem Mojżesz wezwał wszystkich 

starszych Izraela i rzekł do nich: Idźcie i weźcie sobie po jednym baranku na rodzinę, i 

zabijcie go na ofiarę paschalną. Weźcie też wiązkę hyzopu i zanurzcie we krwi, która jest w 

misie, i pomażcie nadproże i oba odrzwia krwią z misy. Niech nikt z was nie wychodzi z drzwi 

domu swego aż do rana, Gdyż Pan przechodzić będzie, aby uderzyć Egipcjan. A gdy ujrzy 

krew na nadprożu i na obu odrzwiach, ominie Pan te drzwi i nie pozwoli niszczycielowi wejść 

do domów waszych, aby zadać cios. Przestrzegajcie tego jako ważnego na wieki ustanowienia 

dla was i synów waszych. A gdy wejdziecie do ziemi, którą Pan wam da, jak obiecał, 

przestrzegać będziecie tego obrzędu. A gdy was zapytają synowie wasi: Co znaczy ten wasz 

obrzęd? Odpowiecie: Jest to rzeźna ofiara paschalna dla Pana, który omijał domy synów 

Izraela w Egipcie, gdy Egipcjanom zadawał ciosy, a domy nasze ochronił. I lud pochylił 

głowy, i oddał pokłon. I poszli synowie izraelscy, i uczynili tak, jak Pan nakazał Mojżeszowi i 

Aaronowi; tak uczynili” – 2 Moj. 12:21-28.

Warunkiem uratowania swego domu od śmierci była krew na odrzwiach i nadprożu. Pascha 

nie była przymierzem, ale świętem. Mimo to, znaczenie krwi jest podobne. Kiedy Bóg 

zawierał przymierze z Noem i Abrahamem, były tam złożone ofiary (I Mojż.8:20; 15:9-

10, 17). Kiedy z góry Synaj przyszedł Mojżesz, także dokonano złożenia ofiary. Działo się 

tak, dlatego, że krew miała moc oczyszczania: „Bo jeśli krew kozłów i wołów oraz popiół 

z jałowicy przez pokropienie uświęcają skalanych i przywracają cielesną czystość, O ileż 

bardziej krew Chrystusa, który przez Ducha wiecznego ofiarował samego siebie bez skazy 

Bogu, oczyści sumienie nasze od martwych uczynków, abyśmy mogli służyć Bogu żywemu” 

– Hebr. 9:13-14. Sens tej barankowej ofiary jak w starotestamentowym Izraelu był ważny, 

tak jest i dziś, kiedy nie obowiązuje już „Przymierze z Synaju”, ale „Przymierze Krwi 

Chrystusowej”, w którym to pozafiguralny Baranek także musiał zostać zabity, aby ochronić 

od śmierci wiernych Pańskich: „(…) Oto Baranek Boży, który gładzi grzech świata” - Jan. 

1:29.

W obrzędach religijnych starotestamentowego Izraela ofiara z baranka występowała dość 

często(2 Mojż. 29:1; 3 Mojż. 5:15; 19:21), ale to właśnie tego Paschalnego Jan Chrzciciel 

miał na myśli. Naturalnie nie należy zatem umniejszać na znaczeniu innych przepisów 

Zakonu. Sam Pan Jezus przestrzegał przed tym: „(…) Dopóki nie przeminie niebo i ziemia, 

ani jedna jota, ani jedna kreska nie przeminie z zakonu, aż wszystko to się stanie” – Mat. 

5:18. Naturalnym jest to, że istota całego Prawa jest bardzo ważna, ale analizując Zakon i 

jego przepisy można bez trudy dostrzec, że to święto Paschy jest głównym fundamentem 

(obrazem), święta którego obchodzenie polecił sam Pan Jezus.

Już w życiu Abrahama można dostrzec doskonale nam znany fakt symbolu ofiary Chrystusa: 

„Abraham odpowiedział: Bóg upatrzy sobie jagnię na całopalenie, synu mój. I szli obaj 

razem” – 1 Moj. 22:8. Dlaczego zamiast Izaaka, zwierzęciem, które Bóg wskazał był właśnie 

baranek? „A gdy Abraham podniósł oczy, ujrzał za sobą barana, który rogami uwikłał się w 

krzakach. Poszedł tedy Abraham, a wziąwszy barana, złożył go na całopalenie zamiast syna 

swego” – 1 Moj. 22:13. Już wtedy – długo przed pamiętnym 14. Abib – Bóg wskazywał 

obrazowo na „baranka”, który umrze zamiast człowieka. To właśnie o tym Baranku, którego 

Bóg przeznaczył na śmierć za grzesznego człowieka mówi Jan Chrzciciel w Betabarze. 

W historii ofiarowania Izaaka, nie chodzi tylko o totalne oddanie Abrahama dla Boga, ale 

widzimy tutaj jeszcze jedną – głębszą – treść: człowiek nie musi umierać, zrobi to za niego 

ktoś inny. Abraham jako wielki mąż Boży, mógł dostrzegać w tej sytuacji pewne przesłanie. 

Czy aby na pewno rozumiał wszystko doskonale? Tego nie jestem w stanie powiedzieć, 

można tylko przypuszczać, że tak, gdyż dlaczego Abraham to miejsca nazwał tak a nie 

inaczej? „I nazwał Abraham to miejsce: Pan zaopatruje. (…)” – 1 Moj. 22:14.

I właśnie ten to baranek paschalny umarł za wszystkich pierworodnych w Izraelu. Ale nasz 

(pozafiguralny) Baranek Paschalny także umarł za (duchowych) Izraelitów, za nas: „(…) 

albowiem na naszą wielkanoc jako baranek został ofiarowany Chrystus” – 1 Kor. 5:7. Czy 

tylko za nas? Śmiało można powiedzieć, że za wszystkich ludzi, ale czy ludzie oddadzą za to 

chwałę Bogu, to już ich sprawa: „Bo miłość Chrystusowa ogarnia nas, którzy doszliśmy do 

tego przekonania, że jeden za wszystkich umarł; a zatem wszyscy umarli; A umarł za 

wszystkich, aby ci, którzy żyją, już nie dla siebie samych żyli, lecz dla tego, który za nich 

umarł i został wzbudzony” – 2 Kor. 5:14-15; „Bóg zaś daje dowód swojej miłości ku nam 

przez to, że kiedy byliśmy jeszcze grzesznikami, Chrystus za nas umarł” - Rzym. 5:8. Jak w 

figurze, tak i w poza figurze krew odgrywa istotną rolę – chroni od śmierci. NT nazywa to 

troszkę inaczej: „W nim mamy odkupienie przez krew jego, odpuszczenie grzechów, według 

bogactwa łaski jego” - Efez. 1:7. Krew Pana Jezusa oczyszcza nas od naszych win i 

przewinień. W Zakonie takiego typu przebłagania dokonywał kapłan, dziś z naszej 

perspektywy, nic się w tym względzie nie zmieniło: „Takiego to przystało nam mieć 

arcykapłana, świętego, niewinnego, nieskalanego, odłączonego od grzeszników i 

wywyższonego nad niebiosa; Który nie musi codziennie, jak inni arcykapłani, składać ofiar 

najpierw za własne grzechy, następnie za grzechy ludu; uczynił to bowiem raz na zawsze, gdy 

ofiarował samego siebie. Albowiem zakon ustanawia arcykapłanami ludzi, którzy podlegają 

słabościom, lecz słowo przysięgi, która przyszła później niż zakon, ustanowiło syna 

doskonałego na wieki” – Hebr. 7:26-28. „Nie mamy bowiem arcykapłana, który by nie mógł 

współczuć ze słabościami naszymi, lecz doświadczonego we wszystkim, podobnie jak my, z 

wyjątkiem grzechu” – Hebr. 4:15.

Jeśli mamy „nie-zwykłego” arcykapłana, to musimy być pod „nie-zwykłym” Przymierzem. 

Przymierze zawarte na Synaju w sposób jasny i klarowny określało zasady i obowiązki tych, 

którzy pod nim byli. Aby być zbawionym, należało je wszystkie przestrzegać, w przeciwnym 

wypadku takich ludzi czekała śmierć. Przymierze pod którym jesteśmy my, jest o tyle 

lepsze, że poprzez nie, jesteśmy oczyszczani z naszych nieprawości: „Jeśli zaś chodzimy w 

światłości, jak On sam jest w światłości, społeczność mamy z sobą, i krew Jezusa Chrystusa, 

Syna jego, oczyszcza nas od wszelkiego grzechu”; „I każdy, kto tę nadzieję w nim pokłada, 

oczyszcza się, tak jak On jest czysty” – 1 Jan. 1:7; 3:3. 

Jeżeli chcielibyśmy krótko określić (scharakteryzować) nasze Przymierze, to najlepiej 

udajmy się do samego źródła, do słów Pana Jezusa: „A gdy oni jedli, wziął Jezus chleb i 

pobłogosławił, łamał i dawał uczniom, i rzekł: Bierzcie, jedzcie, to jest ciało moje. Potem 

wziął kielich i podziękował, dał im, mówiąc: Pijcie z niego wszyscy; Albowiem to jest krew 

moja nowego przymierza, która się za wielu wylewa na odpuszczenie grzechów” – Mat. 

26:26-28. Nowe Przymierze to Przymierze „Ciała i Krwi”. Chleba (ciało), które symbolizuje 

okup doskonałego człowieka, społeczność (z Bogiem, Jezusem, braćmi), oraz wina (krew), 

które reprezentuje zmartwychwstanie, nasz udział w ofierze (czyli nasze poświęcenie). Są to 

podstawowe elementy Nowego Przymierza.

Ap. Piotr tak napisał: „Wiedząc, że nie rzeczami znikomymi, srebrem albo złotem, zostaliście 

wykupieni z marnego postępowania waszego, przez ojców wam przekazanego, Lecz drogą 

krwią Chrystusa, jako baranka niewinnego i nieskalanego” – 1 Piotr. 1:18-19. „Drogocenna 

Krew Chrystusowa” to inaczej ofiarnicza. Właśnie ta ofiara zyskała względy u Boga: 

„Dlatego dam mu dział wśród wielkich i z mocarzami będzie dzielił łupy za to, że ofiarował 

na śmierć swoją duszę i do przestępców był zaliczony. On to poniósł grzech wielu i wstawił 

się za przestępcami” – Izaj. 53:12. Nasza ofiara (chrzest) także zyskała względu u Boga. 

Ofiarowaliśmy nasze życie Bogu i w tym codzienny poświęcaniu się trwajmy, gdyż dzięki 

Ofierze naszego Baranka mamy przystęp do Boga, a tym samym szanse na wielką nagrodę!